حرف‌های علی معلم از اعضای هیات داوران جشنواره در برنامه دیشب هفت/ علی معلم: تصمیم نهایی را هیات دیگران می‌گیرند
شیدا عارف: امیدواریم حق دیدگاه های خوب حفظ شود...
«علی معلم» منتقد و تهیه کننده صاحب نام سینما که در جشنواره بیست و نهم فیلم فجر با حضور در برنامه هفت به عنوان یکی از اعضای هیات داوران حضور دارد در واکنش به اهانت و اعتراض عده ای از هنرمندان گفت: ما فکر می کنیم فقط خودمان باید تعریف ارائه بدهیم در حالی که یک تعاریفی از قبل وجود دارد جشنواره های فیلم در 150 جای دنیا برگزار می شود و هر فستیوالی قانون و قاعده هایی دارد که شما با پذیرش قوانین شرکت در جشنواره و قاعده های آن می پذیرید که آن جشنواره فیلم شما را ببیند و انتخاب کند و داوری کند به عنوان مثال اینکه تعداد نمایش فیلم ها با اجازه تهیه کننده صورت بگیرد یک قانون جهانی است وقتی فیلم ساز این قوانین را می پذیرد .در هر جشنواره ای حدود700-800فیلم ارسال می شود که ممکن است فیلم های بزرگی باشند و لی در پذیرفته نشوند. من تا به حال ندیده ام که شخصی نامه ای به دبیر جشنواره برلین بنویسد و بگوید چرا فیلم من انتخاب نشده است؟ و بدتر آنکه چرا فیلم من برنده نشد؟ وی در ادامه به سه نظریه موجود در جشنواره ها اشاره کرد و گفت: هر جشنواره سه نظریه به همراه خود دارد. یکی از این نظریه ها نظریه داوری است که در زیر مجموعه داوری های جمعی است و نظریه مطبوعات و منتقدین.ممکن است اولین فیلم یک کارگردان جوان در جشنواره ای برتر از فیلم یک فیلم ساز کهنه کار باشد.در هر فستیوالی داوری هم مورد انتقاد قرار می گیرد و این طبیعی است و رسانه ها و مردم نسبت به هیات داوری نظراتی را ارائه می دهند. وی با تاکید به داوران جشنواره ها اضافه کرد: داوران اصلی هر فستیوال از افراد صاحب نام انتخاب می شوند ولی آیا این افراد صاحب نام باید از نظر همه قابل قبول باشند؟!
مساله این است که تصیمیم نهایی هیات داوران به شکل میانگین ارائه می‌شود و نه شخص خاصی که ممکن است مورد قبول بعضی از فیلم سازان نباشد. وی با تاکید بر روحیه ی ایرانی ها در مواجه با داوری ها گفت: ما ایرانی ها هیمشه برنده ایم. هیمشه قهرمانیم و اگر "آنها" نبودند ما برده بودیم...!
اینها نظرات و بحث های غیر کارشناسانه ای است که نمونه اش در چلو کبابی ها و تاکسی ها وجود وجود دارد.
وی به داوران امسال در جشنواره فیلم فجر اشاره کرد و گفت: داوری مقوله ی پیچیده ای است و افرادی که به عنوان داور در جشنواره حضور دارند قابلیت هایی دارند و شناسنامه ای دارند و تنها یک نفر تصمیم گیرنده نیست و همین طور هر فیلم سازی داور خوبی نیست و هر تدوینگری داوری خوبی نیست و حتی هر منتقدی داور خوبی نیست. قضاوت کار پیچیده ای است و قابل مقایسه با داوری فوتبال نیتس که با نتیجه صف رو یک رو برو باشیم. در داوری یک جشنواره ی فیلم یک بحث فرهنگی است که ما با خلاقیت هایی که از ذهن یک هنرمند بیرون آمده است رو برو هستیم.
وی در ادامه به پشت صحنه و حواشی این داوری ها اشاره کرد و گفت: برخی دوست دارند خود و اثرشان را شاهکار نشان دهند و فضایی را قبل از جشنواره ایجاد می کنند و این نشان می دهد که از کارشناسی می ترسند و البته هر داوری درستی باید بیانگر یک حد تعادلی باشد.
معلم از جشنواره های معتبر جهانی اسم برد و اضافه کرد: در اکثر مواقع داوری جشنواره هایی مثل کن و برلین در حدود هشتاد تا هشتاد و پنج درصد مورد وثوق کسانی است که شاهد برگذاری جشنواره بودند و داوری نباید تحت تاثیر نفوذ جریان ها قرار بگیرد و باید به دورن مایه و اثر هنرمند توجه داشته باشد.
وی به تکرار داوری های مورد قبول و موفق اشاره کرد و گفت: اگر یک داوری شامل یک حد تعادل مورد قبول باشد تکرار خواهد شد و یک زنجیره ای تشکیل می شود و داوری های دیگر جشنواره ها به همان شیوه قضاوت می شود به طوری که در انتهای یک سال برآیند نظرات جشنواره های معتبر به نظرات منتقدین و بینندگان شباهت دارد.
وی یکی از مضرات داوری های نا درست را یاد آور شد و گفت: داوری خوب نیاز به زمان دارد و نیاز به دقت دارد و داور باید ببیند فیلم چه می گوید نه اینکه شخص چه می گوید. برخی دوستان خوب ما در سینما بحث هایی می کنند و حرف هایی می زنند که انگار داوران ما از پشت کوه آمده اند و این طور می رسانند که شما اندازه ین حر فها نیستید و فکر می کنند فقط خودشان اند که از سنیما سر رشته دارند و دیگران به هیچ وجه دانایی ندارند. در حالی که به نظر من سطح داوری در جشنواره امسال بسیار بالاست.
«فریدون جیرانی» اضافه می کند که اعتراضات به داوری در اغلب مواقع بعد از جشنواره است و نه قبل از جشنواره و معلم ضمن تائید این حرف گفت:همان طور که قبلا عرض کردم داوری هم بعد از جشنواره مورد داوری قرار می گیرد که در این جشنواره مورد پیش قضاوت قرار گرفته است و همین طور اعتراض یکی از عوامل به اینکه تمایلی به شرکت فیلمش در جشنواره ندارد.
علی معلم به نقش و اهمیت و تعریف اصلی جشنواره های فیلم اشاره کرد و تاکید داشت: فستیوال ها محلی باری عرضه ی فیلم ها به شکل نخبگی هستند که توسط رسانه ها به مردم عرضه می شوند و همین طور برای کشف استعداد های جوان و هنرمندان بزرگ و البته کمکی است برای رفع مشکلات احتمالی فیلم ها که تا زمان اکران توسط عوامل اصلاح شود و هدف اصلی شرکت در جشنواره جایزه نیست هر چند که هر فیلمی که جایزه می گیرد در چندین هزار رسانه اسمش ذکر می شود و به اهمیت آن فیلم اضافه می کند این حق عوامل فیلم مثل بازیگران است در چنین جشنواره هایی شرکت کنند و به خاطر اختلافات تیهه کننده و کارگردان و سایرین از دیده شدن در جشنواره باز بمانند.
وی به داوری امسال جشنواره اشاره کرد و گفت تا لحظه ای که من در این جشنواره حضور داشته ام اختلافات اساسی چندانی در بین داوران مشاهده نکردم و افرادی مثل «مجید انتظامی» و «جهانگیر الماسی» صاحب یک صلاحیتی هستند و از اعضای این سینما به حساب می آیند. البته دوستانی که به داوری اعتراض دارند خودشان هم بارها داور جشنواره بودند و اتفاقا خیلی رفیق بازی کردند و اگر لازم شد باید این مسائل هم ذکر شود.
وی به اهیمت فیلم ها اشاره کرد و جایزه گرتفن یا نگرفتن فیلم ها را عامل پائین آمدن ارزش فیلم ها ندانست و گفت بارها پیش آمده است که فیلم های بزرگ و هنرمندان بزرگی در جشنواره ها جایزه ای نگرفته اند و به عنوان مثال «زنده یاد علی حاتمی» از جشنواره فجر جایزه ای نگرفت و این کسر جشنواره فجر است و فیلم ها و سینمای ما با جایزه نگرفتن ارزششان پائین نمی آید.
وی به آخرین حضور خود در برنامه هفت و انتقاداتی که به جشنواره فجر داشت را یاد آوری کرد و گفت:اگر خاطرتان باشد در انتهای انتقاداتم به علاقه به جشنواره فجر اشاره کردم.
جیرانی درباره اشتباهات داوران پرسید و معلم گفت: ممکن است به علت خستگی و یا در برخی موارد خصومت های شخصی قضاوت های سطحی صورت بگیرد و من علی معلم هم خود را از اشتباه مبرا نمی دانم و امید وارم همه مان در روابطمان انصاف به خرج دهیم. ولی باید پیش قضاوت ها را کنار بگذاریم این پیش قضاوت ها بیماری است که ما را اذیت می کند و هنرمند باید بداند که اگر قرار باشد چه جایزه بگیرد و چه جایزه نگیرد تحت فشار قرار بگیرد هنرمند ترسویی است و هنرمند ترسو به درد جامعه نمی خورد و باید متکی به نفس باشد چرا که من با حضور در بیش از 80 جشنواره جهانی بارها دیده ام که فیلم یک فیلم ساز کهنه کار هو شده است ولی هرگز ندیده ام که این اعتراضات شنیده شود.
وی به عقاید شخصی هنرمندان ایرانی در این قضاوت ها اشاره کرد و بیان داشت: هر جشنواره ای خودش مورد داوری قرار می گیرد و ما باید ببینیم که در این چرخشی که ایجاد می شود آسیب شناسی دیگری هم وجود دارد و آن این است که معتقدیم ما همیشه خوبیم! ولی آیا ما هم باید هیمشه بپذیریم که شما خوبید و ضعیف نخواهید شد؟ خوب شاید ما نظر شما را قبول نداشته باشیم و نظریه ی شما نظریه ی مسلط نیست. این برد و باخت ها شباهتی به برد و باخت های ورزشی نیست که یک نفر در نهایت پرچم را بالا بگیرد. این جشنواره ها وداوری در جشنواره یک بحث فرهنگی است و در راستای آن رسانه ها و مردم به ایجاد راه های گفت و گوی فرهنگی کمک می کنند و ما باید با اشتفاده از این راه های گفت و گوی فرهنگی خودمان را مورد قضاوت قرار دهیم.
علی معلم در پایان به ویژگی متفاوت جشنوراه امسال اشاره داشت و گفت: من این مژده را به مردم می دهم که در این جشنواره سه نسل فیلم ساز داریم که از بهترین های نسل خود هستند و من از طرف خودم در بنی کل مجموعه ی داوری امید وارم که امسال در جشنواره جایزه درست نکنیم! همان طور که در سال های پیش یک بار جایزه درست کردیم و به عزیزی اهدا کردیم. ما باید درست جایزه بدهیم نه اینکه مدام جایزه درست کنیم! و به عنوان کارشناس سینما می گویم که نباید مقهور شخصیت و نام های بزرگ شویم.باید به اثر سینمایی و زبان سینمایی موجود در فیلم توجه کنیم. ممکن است فیلمی از نظر دیدگاه و نیت ارزشمند باشد ولی این ارزش برای یک مقاله مناسب باشد و به زبان سینمایی تبدیل نشده باشد و وقتی فیلمی وارد این زبان سینمایی شد تازه قابل داوری است و باید در نهایت دید که کدام یک از آثاری که با این شرایط به جشنواره راه پیدا کردند افضل اند و التبه در بالا ترین سطح باید دید که فیلم مورد نظر آیا معانای جدید را به سینما وارد کرده است یا نو است یا خیر.
وی به تنوع آثار موجود رد جشنواره امسال اشاره کرد و حضور فیلم هایی با مضمامین فلسفی، اجتماعی، کمدی و ..را از مهم ترین ویژگی جشنواره دانشت و گفت: تا پیش از این بارها شاهد بودیم که همه ی فیلم سازان فیلم هایی صرفا اجتماعی ساخته اند ولی امسال در تمامی موضوعات فیلم های موفقی داریم و همین عامل داوری جشنواره را بسیار سخت کرده است و امید واریم که در میانه تقسیم جوایز حق دیدگاه های خوب حفظ شود.
منبع: کافه سینما/شیدا عارف
شیدا عارف: امیدواریم حق دیدگاه های خوب حفظ شود...
«علی معلم» منتقد و تهیه کننده صاحب نام سینما که در جشنواره بیست و نهم فیلم فجر با حضور در برنامه هفت به عنوان یکی از اعضای هیات داوران حضور دارد در واکنش به اهانت و اعتراض عده ای از هنرمندان گفت: ما فکر می کنیم فقط خودمان باید تعریف ارائه بدهیم در حالی که یک تعاریفی از قبل وجود دارد جشنواره های فیلم در 150 جای دنیا برگزار می شود و هر فستیوالی قانون و قاعده هایی دارد که شما با پذیرش قوانین شرکت در جشنواره و قاعده های آن می پذیرید که آن جشنواره فیلم شما را ببیند و انتخاب کند و داوری کند به عنوان مثال اینکه تعداد نمایش فیلم ها با اجازه تهیه کننده صورت بگیرد یک قانون جهانی است وقتی فیلم ساز این قوانین را می پذیرد .در هر جشنواره ای حدود700-800فیلم ارسال می شود که ممکن است فیلم های بزرگی باشند و لی در پذیرفته نشوند. من تا به حال ندیده ام که شخصی نامه ای به دبیر جشنواره برلین بنویسد و بگوید چرا فیلم من انتخاب نشده است؟ و بدتر آنکه چرا فیلم من برنده نشد؟ وی در ادامه به سه نظریه موجود در جشنواره ها اشاره کرد و گفت: هر جشنواره سه نظریه به همراه خود دارد. یکی از این نظریه ها نظریه داوری است که در زیر مجموعه داوری های جمعی است و نظریه مطبوعات و منتقدین.ممکن است اولین فیلم یک کارگردان جوان در جشنواره ای برتر از فیلم یک فیلم ساز کهنه کار باشد.در هر فستیوالی داوری هم مورد انتقاد قرار می گیرد و این طبیعی است و رسانه ها و مردم نسبت به هیات داوری نظراتی را ارائه می دهند. وی با تاکید به داوران جشنواره ها اضافه کرد: داوران اصلی هر فستیوال از افراد صاحب نام انتخاب می شوند ولی آیا این افراد صاحب نام باید از نظر همه قابل قبول باشند؟!
مساله این است که تصیمیم نهایی هیات داوران به شکل میانگین ارائه می‌شود و نه شخص خاصی که ممکن است مورد قبول بعضی از فیلم سازان نباشد. وی با تاکید بر روحیه ی ایرانی ها در مواجه با داوری ها گفت: ما ایرانی ها هیمشه برنده ایم. هیمشه قهرمانیم و اگر "آنها" نبودند ما برده بودیم...!
اینها نظرات و بحث های غیر کارشناسانه ای است که نمونه اش در چلو کبابی ها و تاکسی ها وجود وجود دارد.
وی به داوران امسال در جشنواره فیلم فجر اشاره کرد و گفت: داوری مقوله ی پیچیده ای است و افرادی که به عنوان داور در جشنواره حضور دارند قابلیت هایی دارند و شناسنامه ای دارند و تنها یک نفر تصمیم گیرنده نیست و همین طور هر فیلم سازی داور خوبی نیست و هر تدوینگری داوری خوبی نیست و حتی هر منتقدی داور خوبی نیست. قضاوت کار پیچیده ای است و قابل مقایسه با داوری فوتبال نیتس که با نتیجه صف رو یک رو برو باشیم. در داوری یک جشنواره ی فیلم یک بحث فرهنگی است که ما با خلاقیت هایی که از ذهن یک هنرمند بیرون آمده است رو برو هستیم.
وی در ادامه به پشت صحنه و حواشی این داوری ها اشاره کرد و گفت: برخی دوست دارند خود و اثرشان را شاهکار نشان دهند و فضایی را قبل از جشنواره ایجاد می کنند و این نشان می دهد که از کارشناسی می ترسند و البته هر داوری درستی باید بیانگر یک حد تعادلی باشد.
معلم از جشنواره های معتبر جهانی اسم برد و اضافه کرد: در اکثر مواقع داوری جشنواره هایی مثل کن و برلین در حدود هشتاد تا هشتاد و پنج درصد مورد وثوق کسانی است که شاهد برگذاری جشنواره بودند و داوری نباید تحت تاثیر نفوذ جریان ها قرار بگیرد و باید به دورن مایه و اثر هنرمند توجه داشته باشد.
وی به تکرار داوری های مورد قبول و موفق اشاره کرد و گفت: اگر یک داوری شامل یک حد تعادل مورد قبول باشد تکرار خواهد شد و یک زنجیره ای تشکیل می شود و داوری های دیگر جشنواره ها به همان شیوه قضاوت می شود به طوری که در انتهای یک سال برآیند نظرات جشنواره های معتبر به نظرات منتقدین و بینندگان شباهت دارد.
وی یکی از مضرات داوری های نا درست را یاد آور شد و گفت: داوری خوب نیاز به زمان دارد و نیاز به دقت دارد و داور باید ببیند فیلم چه می گوید نه اینکه شخص چه می گوید. برخی دوستان خوب ما در سینما بحث هایی می کنند و حرف هایی می زنند که انگار داوران ما از پشت کوه آمده اند و این طور می رسانند که شما اندازه ین حر فها نیستید و فکر می کنند فقط خودشان اند که از سنیما سر رشته دارند و دیگران به هیچ وجه دانایی ندارند. در حالی که به نظر من سطح داوری در جشنواره امسال بسیار بالاست.
«فریدون جیرانی» اضافه می کند که اعتراضات به داوری در اغلب مواقع بعد از جشنواره است و نه قبل از جشنواره و معلم ضمن تائید این حرف گفت:همان طور که قبلا عرض کردم داوری هم بعد از جشنواره مورد داوری قرار می گیرد که در این جشنواره مورد پیش قضاوت قرار گرفته است و همین طور اعتراض یکی از عوامل به اینکه تمایلی به شرکت فیلمش در جشنواره ندارد.
علی معلم به نقش و اهمیت و تعریف اصلی جشنواره های فیلم اشاره کرد و تاکید داشت: فستیوال ها محلی باری عرضه ی فیلم ها به شکل نخبگی هستند که توسط رسانه ها به مردم عرضه می شوند و همین طور برای کشف استعداد های جوان و هنرمندان بزرگ و البته کمکی است برای رفع مشکلات احتمالی فیلم ها که تا زمان اکران توسط عوامل اصلاح شود و هدف اصلی شرکت در جشنواره جایزه نیست هر چند که هر فیلمی که جایزه می گیرد در چندین هزار رسانه اسمش ذکر می شود و به اهمیت آن فیلم اضافه می کند این حق عوامل فیلم مثل بازیگران است در چنین جشنواره هایی شرکت کنند و به خاطر اختلافات تیهه کننده و کارگردان و سایرین از دیده شدن در جشنواره باز بمانند.
وی به داوری امسال جشنواره اشاره کرد و گفت تا لحظه ای که من در این جشنواره حضور داشته ام اختلافات اساسی چندانی در بین داوران مشاهده نکردم و افرادی مثل «مجید انتظامی» و «جهانگیر الماسی» صاحب یک صلاحیتی هستند و از اعضای این سینما به حساب می آیند. البته دوستانی که به داوری اعتراض دارند خودشان هم بارها داور جشنواره بودند و اتفاقا خیلی رفیق بازی کردند و اگر لازم شد باید این مسائل هم ذکر شود.
وی به اهیمت فیلم ها اشاره کرد و جایزه گرتفن یا نگرفتن فیلم ها را عامل پائین آمدن ارزش فیلم ها ندانست و گفت بارها پیش آمده است که فیلم های بزرگ و هنرمندان بزرگی در جشنواره ها جایزه ای نگرفته اند و به عنوان مثال «زنده یاد علی حاتمی» از جشنواره فجر جایزه ای نگرفت و این کسر جشنواره فجر است و فیلم ها و سینمای ما با جایزه نگرفتن ارزششان پائین نمی آید.
وی به آخرین حضور خود در برنامه هفت و انتقاداتی که به جشنواره فجر داشت را یاد آوری کرد و گفت:اگر خاطرتان باشد در انتهای انتقاداتم به علاقه به جشنواره فجر اشاره کردم.
جیرانی درباره اشتباهات داوران پرسید و معلم گفت: ممکن است به علت خستگی و یا در برخی موارد خصومت های شخصی قضاوت های سطحی صورت بگیرد و من علی معلم هم خود را از اشتباه مبرا نمی دانم و امید وارم همه مان در روابطمان انصاف به خرج دهیم. ولی باید پیش قضاوت ها را کنار بگذاریم این پیش قضاوت ها بیماری است که ما را اذیت می کند و هنرمند باید بداند که اگر قرار باشد چه جایزه بگیرد و چه جایزه نگیرد تحت فشار قرار بگیرد هنرمند ترسویی است و هنرمند ترسو به درد جامعه نمی خورد و باید متکی به نفس باشد چرا که من با حضور در بیش از 80 جشنواره جهانی بارها دیده ام که فیلم یک فیلم ساز کهنه کار هو شده است ولی هرگز ندیده ام که این اعتراضات شنیده شود.
وی به عقاید شخصی هنرمندان ایرانی در این قضاوت ها اشاره کرد و بیان داشت: هر جشنواره ای خودش مورد داوری قرار می گیرد و ما باید ببینیم که در این چرخشی که ایجاد می شود آسیب شناسی دیگری هم وجود دارد و آن این است که معتقدیم ما همیشه خوبیم! ولی آیا ما هم باید هیمشه بپذیریم که شما خوبید و ضعیف نخواهید شد؟ خوب شاید ما نظر شما را قبول نداشته باشیم و نظریه ی شما نظریه ی مسلط نیست. این برد و باخت ها شباهتی به برد و باخت های ورزشی نیست که یک نفر در نهایت پرچم را بالا بگیرد. این جشنواره ها وداوری در جشنواره یک بحث فرهنگی است و در راستای آن رسانه ها و مردم به ایجاد راه های گفت و گوی فرهنگی کمک می کنند و ما باید با اشتفاده از این راه های گفت و گوی فرهنگی خودمان را مورد قضاوت قرار دهیم.
علی معلم در پایان به ویژگی متفاوت جشنوراه امسال اشاره داشت و گفت: من این مژده را به مردم می دهم که در این جشنواره سه نسل فیلم ساز داریم که از بهترین های نسل خود هستند و من از طرف خودم در بنی کل مجموعه ی داوری امید وارم که امسال در جشنواره جایزه درست نکنیم! همان طور که در سال های پیش یک بار جایزه درست کردیم و به عزیزی اهدا کردیم. ما باید درست جایزه بدهیم نه اینکه مدام جایزه درست کنیم! و به عنوان کارشناس سینما می گویم که نباید مقهور شخصیت و نام های بزرگ شویم.باید به اثر سینمایی و زبان سینمایی موجود در فیلم توجه کنیم. ممکن است فیلمی از نظر دیدگاه و نیت ارزشمند باشد ولی این ارزش برای یک مقاله مناسب باشد و به زبان سینمایی تبدیل نشده باشد و وقتی فیلمی وارد این زبان سینمایی شد تازه قابل داوری است و باید در نهایت دید که کدام یک از آثاری که با این شرایط به جشنواره راه پیدا کردند افضل اند و التبه در بالا ترین سطح باید دید که فیلم مورد نظر آیا معانای جدید را به سینما وارد کرده است یا نو است یا خیر.
وی به تنوع آثار موجود رد جشنواره امسال اشاره کرد و حضور فیلم هایی با مضمامین فلسفی، اجتماعی، کمدی و ..را از مهم ترین ویژگی جشنواره دانشت و گفت: تا پیش از این بارها شاهد بودیم که همه ی فیلم سازان فیلم هایی صرفا اجتماعی ساخته اند ولی امسال در تمامی موضوعات فیلم های موفقی داریم و همین عامل داوری جشنواره را بسیار سخت کرده است و امید واریم که در میانه تقسیم جوایز حق دیدگاه های خوب حفظ شود.
منبع: کافه سینما/شیدا عارف
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
توجه:فقط اعضای این وبلاگ می‌توانند نظر خود را ارسال کنند.