لیونل مسی؛ وروجکی در ابعاد غول
مسی (راست) در صحنه‌ای از دیدار آرژانتین و مکزیک در جام جهانی ۲۰۱۰
ظهور پدیده‌ای به نام لیونل مسی آشکارا نشان می‌دهد که نمی‌توان به این آسانی فصل «بازیکن شماره‌ی ۱۰» را در تاریخچه‌ی فوتبال جهان بسته شده اعلام کرد. گر چه مسی به دلیل جوانی و کم‌تجربگی خود، هنوز به سطح یک بازیکن شماره‌ی ۱۰ تمام عیار اعتلا نیافته است، ولی بسیاری از کارشناسان فوتبال معتقدند که او آینده‌ای درخشان در پیش دارد و اگر حادثه‌ی غیرمترقبه‌ای روی ندهد، در روند تکاملی خود می‌تواند حتا از جایگاهی که پله و مارادونا به آن دست یافته‌اند فراتر رود. مسی به‌رغم برخی محدودیت‌های فیزیکی، از استعدادی نبوغ‌‌آسا و توانایی‌هایی برخوردار است که به سهم خود می‌تواند تفسیری کاملا نوین از بازیکن شماره‌ی ۱۰ ارائه دهد.
«چشمانت را ببند و دعا کن!»
جام جهانی ۲۰۰۶ در آلمان، سال چیرگی مدافعان بر مهاجمان و سیادت فوتبال دفاعی در جهان بود. تا آن زمان، بهترین بازیکنان جهان همواره از میان مهاجمان و هافبک‌های خلاق انتخاب شده بودند. ولی گزینش فابیو کاناوارو، ابرستاره‌ی خط دفاعی تیم ملی ایتالیا در همان سال به عنوان بهترین بازیکن جهان، حامل پیامی روشن بود: در حال حاضر در جهان مهاجمانی یافت نمی‌شوند که بتوانند از دیوار آهنین مدافعانی چون کاناوارو عبور کنند.
کاناوارو پس از قهرمانی ایتالیا در جام جهانی ۲۰۰۶ به رئال مادرید پیوست و در سه سالی که در این تیم پرافتخار توپ زد، مدیر بی‌چون و چرای خط دفاعی این تیم بود و به یکی از محبوب‌ترین بازیکنان خارجی در اسپانیا تبدیل شد. این مدافع استثنایی ایتالیا، در لالیگای اسپانیا با پرآوازه‌‌ترین مهاجمان و هافبک‌های نفوذی و بازیگردانان عصر خود رودررو بود و با بازیکنانی چون رونالدینهو، ژاوی، دکو، اتو، آنری، ویا، اینیستا و مسی دست و پنجه نرم کرده است.
البته هدفی که این نوشته دنبال می‌کند، توصیف توانمندی‌های کاناوارو، این مدافع استثنایی جهان فوتبال نیست، بلکه ما می‌خواهیم بدانیم فابیو کاناوارو یعنی تنها مدافعی که تا کنون در تاریخ فوتبال رسما به عنوان بهترین بازیکن جهان برگزیده شده، درباره‌ی پدیده‌ای به نام لیونل مسی چه می‌گوید. داوری کاناوارو درباره‌ی مسی از آن جهت می‌تواند آموزنده باشد که ما را با التهاب روحی و بی‌قراری درونی همه‌ی مدافعانی آشنا می‌سازد که قرار است لیونل مسی را در زمین بازی ناکام سازند.
مسی (چپ) در دیداری میان بارسلونا و رئال مادرید
یک بار روزنامه‌نگاری از فابیو کاناوارو پرسیده بود، وقتی لیونل مسی پا به توپ به سوی دروازه هجوم می‌آورد، یک مدافع خوب باید چه کار کند؟ پاسخ طنزآلود کاناوارو کوتاه و پرمعنی بود: «باید چشمانش را ببندد و دعا کند!». این سخن ما را برمی‌انگیزد تا ببینیم مهاجمی که مدافعی چون کاناوارو درباره‌اش چنین قضاوتی دارد، خود چگونه پدیده‌ای است.
قرارداد بر روی دستمال کاغذی
لیونل مسی در ۲۴ ژوئن ۱۹۸۷ در رزاریو آرژانتین زاده شد. او فوتبال را از پنج سالگی با باشگاه «گراندولی» آغاز کرد. در هشت سالگی به تیم «آتلتیکو نولزاولد بوی» پیوست. زمانی که مسی در سنین رشد بود، پزشکان آرژانتینی تشخیص دادند که او به دلیل مشکلات هورمونی، دچار اختلالاتی در رشد منظم است. درمان او ماهانه ۹۰۰ دلار هزینه داشت که خانواده‌ی مسی توان پرداخت آن را نداشت. به دلیل کوتاهی قد مسی (در آن زمان ۱۴۰ سانتیمتر) و ناتوانی جسمی او در رقابت با حریفان هم‌سن و سال، باشگاه‌های آرژانتین حاضر به ریسک و پذیرش این هزینه نبودند.
بدین‌سان خانواده‌ی مسی ناگزیر با باشگاه‌بارسلونای اسپانیا تماس گرفت. پس از شرکت مسی در تمرین‌این باشگاه، مربی تیم جوانان بارسلونا در وجود او استعدادی استثنایی کشف کرد و همانجا بر روی یک دستمال کاغذی با مسی قرارداد امضا کرد. مطابق این قرار داد، بارسلونا نه تنها مخارج درمان مسی را برعهده می‌گرفت، بلکه حتا ماهانه ۶۰۰ یورو به او حقوق می‌پرداخت. بدن‌سان مسی در ۱۳ سالگی با خانواده‌اش به اسپانیا مهاجرت کرد.
مسی از سال ۲۰۰۰ به تیم جوانان بارسلونا پیوست و در نخستین بازی این تیم به تنهایی پنج گل به ثمر رساند. در همان فصل برای تیم جوانان بارسلونا ۳۰ بار به میدان رفت و روی هم ۳۵ گل به ثمر رساند. مسی به سرعت مدارج فوتبال را طی کرد و در سال ۲۰۰۴ برای نخستین بار با تیم اصلی بارسلونا به میدان رفت. او در سال ۲۰۰۵ تابعیت اسپانیا را پذیرفت، ولی کماکان برای تیم ملی آرژانتین بازی می‌کند.
کارشناسان مسی را یکی از استثنایی‌ترین پدیده‌های تاریخ فوتبال می‌دانند. بسیاری او را با مارادونای بزرگ مقایسه می‌کنند. خود مسی معمولا در واکنش به چنین مقایسه‌هایی از شرم سرخ می‌شود و می‌گوید: «برای رسیدن به سطح مارادونا، هنوز باید خیلی زحمت بکشم».
ولی مسی در ۱۸ آوریل سال ۲۰۰۷ در بازی بارسلونا مقابل ختافه گل حیرت‌انگیزی به ثمر رساند که پیش از او تنها مارادونا به این شکل به ثمر رسانده بود. مسی در حالی که نیمی از طول زمین را به تنهایی پیمود و چون گردبادی بر سر راه خود پنج بازیکن و از جمله دروازه‌بان حریف را دریبل کرد، دروازه‌ی ختافه را فروریخت. همین کار را مارادونا در جام جهانی سال ۱۹۸۶ در بازی میان تیم‌های ملی آرژانتین وانگلستان انجام داده بود، گلی که به عنوان «گل قرن» انتخاب شد.
گران‌ترین بازیکن تاریخ فوتبال
مسی در مارس ۲۰۰۹ پیشنهاد ۱۱۲ میلیون یورویی باشگاه منچسترسیتی انگلستان را برای انتقال به این باشگاه رد کرد. منچسترسیتی این رقم را در ماه مه همان سال تا ۱۵۰ میلیون یورو افزایش داد. ولی مسی باز آن را رد کرد. این بیشترین رقمی بود که برای انتقال یک بازیکن تا آن‌زمان پیشنهاد شده بود. پیش‌تر رئال مادرید با پرداخت ۹۴ میلیون یورو، موفق شده بود کریستیانو رونالدو را از منچستر یونایتد بخرد.
بارسلونا در سال ۲۰۱۰ برای حفظ مسی، قرارداد او را تا سال ۲۰۱۶ تمدید کرد. مطابق این قرارداد، بهای مسی در بازار نقل و انتقالات ۲۵۰ میلیون یورو تعیین شد و مسی سالانه ۵/ ۱۲ میلیون یورو (بدون احتساب درآمد از راه تبلیغات) درآمد خالص دارد. این ششمین افزایش درآمد مسی در بارسلونا در عرض پنج سال بود. او در حال حاضر با درآمدی بالغ بر ۳۳ میلیون یورو در سال، پردرآمد‌ترین بازیکن فوتبال جهان است.
مسی عنوان بهترین فوتبالیست جهان را یدک می‌کشد
مسی در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰با فاصله‌‌ی زیاد نسبت به رقیبان، به عنوان بهترین بازیکن اروپا و جهان انتخاب شد. او در سال ۲۰۰۹ کریستیانو رونالدو و ژاوی هرناندز را پشت سرگذاشت و در سال ۲۰۱۰، آندرس اینیستا و باز ژاوی هرناندز را. پله، اسطوره‌ی فوتبال برزیل، پیش از آن، یعنی در سال ۲۰۰۸ مسی را بهترین بازیکن کنونی جهان خوانده بود.
یکی از ویژگی‌های مسی، برجای گذاشتن رکوردهای عجیب و غریب است. او بازیکنی است که پس از مدت‌ها توانست در ماه مارس سال ۲۰۰۷ به تنهایی با وارد کردن سه گل درون دروازه‌ی رئال مادرید رقیب دیرینه‌ی بارسلونا، در بازی‌های معروف به «ال‌کلاسیکو» هتریک کند و رکوردی ۱۳ ساله را که از آن روماریو بود بشکند.
مسی در سال ۲۰۰۹ گلی در بازی‌های لالیگا به ثمر رساند که پنج‌هزارمین گل بارسلونا بود. رکورد حیرت‌انگیز دیگر او زدن چهار گل به تیم نیرومند آرسنال انگلستان در مسابقات یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان باشگاه‌های اروپا در سال ۲۰۱۰ و همزمان هتریک او فقط در یک نیمه بازی بود.
مسی اخیرا رکورد دیگری نیز برجای گذاشت و توانست در فصل جاری فوتبال اسپانیا (۱۱ـ۲۰۱۰) با زدن پنجاهمین گل خود، رکورد فرانتس پوشکاش ستاره‌ی مجاری رئال مادرید را که متعلق به سال ۱۹۶۰ بود بشکند. با توجه به اینکه هنوز چند هفته‌ای تا پایان فصل جاری فوتبال اسپانیا باقی‌ست و مسی می‌تواند گل‌های بیشتری بزند، او احتمالا به رکوردی دست خواهد یافت، که تا سال‌ها پابرجا خواهد ماند و شاید در آينده فقط توسط خود او شکسته شود.
شماره‌ی ۱۰ آینده
همه‌ی آمار و ارقام و نشانه‌ها حاکی از آن است که جهان فوتبال در وجود لیونل مسی بار دیگر با پدیده‌ای کاملا استثنایی روبروست. مسی دریبل‌زن قهاری است که تاریخ فوتبال نمونه‌ی او را از زمان افول مارادونا تا کنون ندیده است. او با سرعت بسیار بالا نیز از خود توان عجیبی در کنترل توپ نشان می‌دهد. افزون بر آن مسی بازیکن بسیار خوشفکری است که در میدان از خود هوش زیادی نشان می‌دهد. مسی هم اکنون در ۲۳ سالگی دید همه‌جانبه‌ی بازیکنی پخته را دارد. همین توانایی است که راه او را به سوی تبدیل شدن به یک بازی‌ساز خلاق هموار می‌سازد.
ولی فقط مهارت‌های تکنیکی نیست که از مسی بازیکنی استثنایی می‌سازد. او که مانند مارادونا بازیکنی چپ‌پاست، در عین حال می‌تواند به عنوان مهاجم راست و مرکزی نیز بازی کند. این انعطاف باعث می‌شود که نقشه‌های تاکتیکی بارسلونا پیش‌بینی‌ناپذیر باشد و لیونل مسی را به یکی از ترسناک‌ترین مهاجمان برای مدافعان تیم‌های حریف تبدیل کند. مسی دائما در محوطه‌ی جریمه‌ی حریف در حال جنب و جوش است و با پویایی وقفه‌ناپذیر خود نظم و آرامش خطوط دفاعی را برهم می‌زند.
در تابستان سال ۲۰۰۸ هنگامی که رونالدینهو ابرستاره‌ی برزیلی بارسلونا و بازیگردان خلاق این تیم به آ.ث. میلان منتقل شد، پیراهن جادویی شماره‌ی ۱۰ به مسی رسید. این برای مسی افتخار بزرگی بود و او از اوت همان سال با شماره‌ی پیراهنی به میدان می‌رود که پیش‌تر بازیکنانی چون رونالدینهو، ریوالدو، روماریو، مارادونا و لوئیس سوارز در بارسلونا بر تن کرده بودند.
البته در تیم بارسلونا با بازیگردانان خلاقی چون ژاوی و اینیستا، نیازی به مسی در میانه‌ی میدان نیست، بلکه مسی می‌توان بیشتر در نقش یک تمام‌کننده‌ی زهردار ظاهر شود و با مهارت‌های تکنیکی حیرت‌آور خود، شیرازه‌ی خطوط دفاعی را از هم بپاشد.
به گفته‌ی استویچکوف، ستاره پیشین بلغارستان و باشگاه بارسلونا، مسی را فقط با مسلسل می‌توان از کار انداخت
ولی در جام جهانی سال ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی، تیم ملی آرژانتین فاقد بازیکنانی در سطح ژاوی و اینیستا در میانه‌ی میدان بود. به همین دلیل مارادونا مربی این تیم، وظیفه‌ی بازیگردان و هافبک طراح میانه‌ی میدان را برعهده‌ی لیونل مسی گذاشت. این پروژه ناکام ماند و آلمانی‌ها که استاد بازی تخریبی در میانه‌ی میدان هستند، با مهار مسی جوان، تیم ملی آرژانتین را فلج کردند و درهم شکستند.
تجربه‌ی آفریقای جنوبی نشان داد که مسی به‌رغم مهارت‌های استثنایی فردی خود، هنوز به دلیل جوانی از فرهمندی یک بازیگردان خلاق که روح تیم خود باشد و آن را به حرکت درآورد برخوردار نیست. این امر مستلزم رسیدن به دوران پختگی و باتجربگی است. در واقع بر مسی همان رفت که بر مارادونای جوان در جام جهانی سال ۱۹۸۲ رفته بود. البته مارادونا بعدها با افتخار بازگشت و به همه نشان داد که یکی از بزرگ‌ترین و خلاق‌ترین بازیکنان شماره‌ی ۱۰ تاریخ فوتبال است. حال باید منتظر آینده شد و دید که آیا مسی نیز در راستای چنین تحولی گام برخواهد داشت یا نه.
به نرمی پروانه، به سرعت زنبور
بسیاری از کارشناسان فوتبال معتقدند که مسی چنین قابلیتی دارد و به قول معروف از فلزی برخوردار است که می‌تواند حتا از جایگاه مارادونای بزرگ نیز فراتر رود و نمونه‌ی تمام عیار بازیکن شماره‌ی ۱۰ آینده باشد.
سیمون کوپر، منتقد و روزنامه‌نگار ورزشی هلند معتقد است که لیونل مسی، مدل تازه‌ای از بازیکن فوتبال را به نمایش می‌گذارد که شکل تکامل یافته‌ی همه‌ی بازیکنان ممتازی است که ما تاکنون دیده‌ایم. کریستف بیرمن، ورزشی‌نویس مجله‌ی آلمانی اشپیگل معتقد است که مسی تلفیقی از بزرگ‌ترین سولیست‌ها و استراتژیست‌های تاریخ فوتبال است.
رونالد رنگ، دیگر روزنامه‌نگار آلمانی معتقد است که یکی از ویژگی‌های مسی، «شادابی و سبکی» حرکات او در زمین بازی است. گل‌های مسی تماشاگران را فقط به هیجان نمی‌آورد، بلکه آنان را غرق شادی می‌کند و بر لبانشان لبخند می‌نشاند. این روزنامه‌نگار برای توصیف لیونل مسی تمثیل زیباتری نیز به کار می‌برد. او معتقد است که دریبل‌های مسی همگان را به یاد رقص‌پای محمد علی بزرگ‌ترین مشت‌‌زن سنگین وزن تاریخ در رینگ بوکس می‌اندازد که شعارش این بود: «به نرمی پروانه پرواز کن و به سرعت زنبور نیش‌بزن». از چنین سخنی می‌توان نتیجه گرفت که مسی می‌رود تا به محمدعلی ورزش فوتبال تبدیل شود.
ولی عجیب‌ترین توصیف درباره‌ی لیونل مسی، از زبان ریستو استویچکوف هافبک نامدار بلغاری شنیده شده است که خود نیز هفت سال برای بارسلونا توپ زده و در سال ۱۹۹۴ به عنوان بهترین بازیکن سال اروپا انتخاب شده بود. استویچکوف گفته است: «مسی را فقط با مسلسل می‌توان از کار انداخت!».
بهمن مهرداد
تحریریه: پارسا بیات
منبع:دویچه وله
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
توجه:فقط اعضای این وبلاگ می‌توانند نظر خود را ارسال کنند.