باب دیلن ۷۰ ساله شد؛ از صدای اعتراض نسل جوان تا ترانه سرای عاشقانه ها

باب دیلن در حال اجرای کنسرت در پاریس- سوم ژوئیه ۱۹۷۸

روز سه شنبه ۲۴ ماه مه هفتادمين سالگرد تولد باب ديلن ترانه سرا و خواننده سرشناس و جاودانه آمريکايی است.

ترانه های شعرگونه و عميق وی به دهها زبان ترجمه شده و سالهاست که الهام بخش شاعران نوسرا و خوانندگان کشورهای ديگر است. باب ديلن در دهه ۶۰ و ۷۰ صحنه موسيقی پاپ انگليسی زبان را متحول ساخت و ميراث وی در دهه های بعد همين تحول را در کشورهای ديگر نيز بر جای گذاشت و يا تحت تاثير قرار داد.

باب ديلن در شهر کوچکی به نام « دولوث» در ايالت مينه سوتا آمريکا متولد شد. پدر بزرگ پدری وی از يهوديانی بود که در اوايل قرن بيستم تحت تاثير يهودی آزاری رايج در شرق اروپا از اودسا مهاجرت کرده و در نهايت در آمريکا ساکن شد. پدر بزرگ مادری وی نيز از يهوديان مهاجر ليتوانی بود.

باب دیلن طی پنج دهه فعاليت خود نزدیک به يک هزار ترانه سروده، ساخته و توليد کرده است که بسياری از آنها را می توان در زمره ترانه های جاودان و يا به عبارتی موسيقی متن نيمه دوم قرن بيستم تلقی کرد.

باب دیلن طی پنج دهه فعاليت خود نزدیک به يک هزار ترانه سروده، ساخته و توليد کرده است که بسياری از آنها را می توان در زمره ترانه های جاودان و يا به عبارتی موسيقی متن نيمه دوم قرن بيستم تلقی کرد.

باب دیلن طی پنج دهه فعاليت خود نزدیک به يک هزار ترانه سروده، ساخته و توليد کرده است که بسياری از آنها را می توان در زمره ترانه های جاودان و يا به عبارتی موسيقی متن نيمه دوم قرن بيستم تلقی کرد.

ترانه سرايی و گرايش موسيقايی باب ديلن مقاطع و دوره گوناگونی دارد. اوايل، آثار او بيشتر ترانه های مردمی و اعتراضی بود در دهه هفتاد و هشتاد رنگ و بوی راک با چاشنی خلسه را به خود گرفت و در مقاطعی اين ترانه ها و اجرای آن به شدت شخصی و گوشه گیرانه بودند. ولی در تمام اين دوران ريشه های موسيقی کانتری و بلوز را می توان در آن ديد.

تاثير موسيقی و سبک ترانه سرايی وی ابعاد جهانی دارد. در وب سايتی که جزييات آثار الهام گرفته از باب ديلن را فهرست کرده است می توان بيش از ۳۲ هزار ترانه بازخوانی شده وی به زبان های ديگر جهان را ديد. از زبان خمرهای کامبوج و اسپرانتو گرفته تا زبان ايسلندی و کاتالان که در يکی از مناطق خودمختار اسپانيا تکلم می شود.



سيوياتسلا راکارچوک از اعضای يک گروه موسيقی راک در اوکراين می گويد: دستاورد بزرگ باب ديلن اين است که به همه نشان داد که خود ترانه بسيار مهم است و به همه ياد داد که چگونه ترانه های خوب بسرايند. قبل از او معمولا ترانه آهنگ های مردمی فقط برای تزيين موسيقی بود.

باکيت کيدکبايف از گروه موسيقی راک «سگ های نمکين» در قرقيزستان نيز معتقد است: باب ديلن طبيعت موسيقی راک را متحول کرد. او با ساختن ترانه های جدی و به کار گرفتن عبارات و مفاهيم پر معنا به موسيقی پاپ و راک عمق ديگری بخشيد.

روبن حقورديان گيتاريست و ترانه سرای ارمنی نيز می گويد که در ساختن بسياری از ترانه های خود از اثار باب ديلن الهام گرفته است.

الکساندر آندريس ترانه سرا و خواننده ترانه های محلی در رومانی که بسياری از کارهای ديلن را ترجمه کرده می گويد که گوش دادن به آثار باب ديلن در دوران ديکتاتوری مخوف نيکلای چائوشسکو برای وی و بسياری از هنرمندان آن نسل دريچه ای به سوی آزادی و هنر واقعی بود.

در آن سالها برنامه های فرهنگی و ساعات موسيقی راديو آزادی به زبان روسی و زبان های ديگر اروپای شرقی شايد تنها راهی بود که جوانان ساکن کشورهای بلوک شرق را با نوآوری های موسيقی در غرب و از جمله باب ديلن آشنا می کرد.

باب ديلن در سن هفتاد سالگی هنوز هم فعال است، هر ساله بيش از ۱۵۰ کنسرت زنده اجرا می کند و هنوز هم آلبوم های جان دار و تاثير گذاری تهيه و عرضه می کند که در هر يک از آنها يک نوآوری اصيل ديگر را می توان ديد.

او در حال حاضر روی بخش دوم کتاب خاطرات خود نيز کار می کند و در سال های اخير تعدادی از نقاشی های وی در نمايشگاه های مهم جهان به معرض تماشا گذاشته شده اند.

در ماه آوريل امسال او اولين کنسرت خود را در پکن اجرا کرد. اولين ترانه ای که اجرا کرد مربوط به دورانی بود که وی تعلقات مسيحی پيدا کرده بود. اولين بيت های اين ترانه چنين اند: «می خواهم روش فکر کردن خود را تغيير دهم، برای خودم مقررات تازه ای بگذارم. می خواهم بهترين گام خود را به جلو بردارم و ديگر از ابلهان تاثير نگيرم.»

اجرای کنسرت های باب ديلن در کشورهايی که در سال های اخير درهای خود را به روی چنين برنامه هايی گشوده اند يک حادثه مهم تلقی می شوند.

«روبرت نمچک» عضو گروه موسيقی پاپ « ماسينا» و اهل صربستان است.

وی می گويد برگزاری کنسرت سال گذشته باب ديلن در شهر بلگراد يک رويداد مهم بود که به خوبی نشان می داد اين کشور از سال ۱۹۹۱ تاکنون چقدر تغیير کرده است.

در آثار سال های اخير باب ديلن گرايش به موضوعات شخصی، روابط عاشقانه و نگاه به درون بيشتر شده است.

گئورگی آسانيشويلی تهيه کننده موسيقی در گرجستان اين گرايش جديد در آثار باب ديلن را تمجيد کرده و می گويد ما امروزه در جهانی زندگی می کنيم که صحبت از نيازهای درونی و گفتن از عشق خود يک نوع اعتراض به کاستی ها و پليدی های زمانه است و باب ديلن با ترانه های عميق عاشقانه اش همين کار را می کند.