در باب گزارش بازی فینال لیگ قهرمانان:هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد

فرض کنید گزارشگر در بازی به شکلی واضح از تیمی طرفداری کند و در حال تعریف و تمجید باشد، آیا طرفداران تیم رقیب این موضوع را بر می تابند؟
محمدرضا حیدری
 بعد از فینال لیگ قهرمانان اروپا،علاوه بر صحبت در مورد مسائل بازی و بعد فنی آن، نکته ای باعث ایجاد فضای بحثی جدید در علاقه مندان و فضای اینترنت شده است که در دوره ها و بازی های دیگر دیده نشده بود.گزارش مزدک میرزایی
کما اینکه دو مقاله از آقایان مددی و بیداری در تحلیل این موضوع در سایت گل منتشر شده است، اولی در نقد و مذمت گزارش و دومی در دفاع از آن. شاید سوال اصلی این باشد،همانطور که آقای بیداری پرسیده بودند، آیا طرفداری از تیم خاص توسط افرادی که به نسبت چهره یا صدای آشنا تری دارند و به عنوان افراد مشهور در جامعه شناخته می شوند گناه است؟


جواب با قطعیت منفی خواهد بود اما مشکل اصلی در این موضوع است که این فرد مشهور چه کسی است و این طرفداری در چه مکانی مطرح شده است
همگان میدانیم که بسیاری از افراد مهم دنیا طرفداری از تیمی خاص را آشکارا بیان می کنند، نخست وزیر اسپانیا طرفدار بارسلوناست و این علاقه را اعلام می کند. در حالی که در ایران طرفداری از یکی از دو تیم سرخابی توسط  مسئولین نه چندان بلند پایه هم جنجالی عجیب به پا می کند. تفاوت در این است که شاید نخست وزیر اسپانیا این حمایت را علنی کند، اما این موضوع تاثیری در روند رقابتی بارسلونا با دیگر رقبا در لیگ اسپانیا (که تنها رئال مادرید است و باقی تیم ها فاصله نجومی با این دو دارند!)ندارد، سیستم فوتبال و لیگ این کشور کاملا مستقل است و بدون توجه به این مواضع لیگ را برگزار می شود.داوران از دست همان کسی که این صحبت را مطرح کرده حقوق دریافت نمی کنند، بودجه فدراسیون مشخص است و منبع آن معلوم، به افراد بستگی ندارد و شائبه تاثیر نظر مسئول مورد نظر بر دست اندر کاران به وجود نمی آید. البته شاید در 2 یا 3 فصل اخیر میزان حساسیت نسبت به اشتباهات داوری در بازی های بارسلونا زیاد بوده است اما این حساسیت ها شاید یک دهم این حساسیت ها در ایران هم نباشد، در کشورمان کافی است یک تیم در دو بازی از اشتباهات داوری سودی ببرد، کل سیستم داوری متهم به فساد خواهد شد و ورزشگاه از فضای توهین به داوران و فدارسیون نشین ها پر می شود.
اما موضوع دیگر این است آیا یک گزارشگربه عنوان فردی شناخته شده باید در بازی این طرفداری را نشان دهد؟ آیا گزارشگر در حین بازی و در زندگی بیرون از محل کار خود تفاوتی ندارد؟ بار ها دیده ایم و شنیده ایم که  در بازی هایی که یک طرف آن تیمی ایرانی و رقیب غیر ایرانی (مخصوصا تیم های عربی) باشد، گزارش گر وظیفه خود می داند که 90 دقیقه طرفداری از تیم ایرانی را به شکلی واضحی نشان دهد، اگر توپی با فاصله زیاد از کنار دروازه تیم رقیب عبور کند با فریاد بلند گزارشگر همراه است گویی گلی در دقیقه 90 زده شده است (اگر جواد خیابانی باشد غلظت فریاد چندین برابر خواهد بود) و اگر تیم ایرانی گلی دریافت کند انگار نه انگار، مانند عبور توپ از خط طولی خواهد بود. این موضوع کاملا قابل درک و در راستای عرف بوده، بحث وطن و علاقه به آن در میان است. هر ایرانی موفقیت تیمی ایرانی در میادین بین المللی را خواستار است و گزارشگر ایرانی هم مستثنا نیست، پس همه جماعت یک رنگ هستند، چه پسر بچه ای 9 ساله که تازه طرفداری تیمی شده،چه جوان پرشور 20 ساله که هر بازی به ورزشگاه می رود و تیم مورد علاقه خود را تشویق می کند و چه گزارشگر، در این میدان همه طرفدار یک تیم هستند،همه یک صدا. اما وقتی دو تیم هر دو ایرانی یا هر دو غیر ایرانی باشد تکلیف چیست؟
کسانی که از  صفحه تلویزیون بازی را تماشا می کنند، درصدی از آنها طرفدار یک تیم و باقی طرفدار تیم دوم، هر گروه نسبت به تیم مورد علاقه تعصب دارند نسبت به بازی و اتفاقات حول آن حساسیت دارند و در مقابل آن واکنش نشان می دهند. حال فرض کنید گزارشگر در بازی به شکلی واضح از تیمی طرفداری کند و در حال تعریف و تمجید باشد، آیا طرفداران تیم رقیب این موضوع را بر می تابند؟ آیا لذت تماشای بازی برای آنها تحت شعاع قرار نمی گیرد؟
مشکل این نیست که مزدک میرزایی طرفدار کدام تیم است (که اکثرا از آن اگاه هستند و بارها هم اعلام شده)، هر فرد در زندگی شخصی خود می تواند طرفدار هر تیمی باشد، اما فرق یک فرد عادی که در منزل خود بازی را تماشا می کند با کسی که به عنوان گزارشگر فعالیت می کند و صدای وی را بسیاری از مخاطبین در حین بازی گوش می دهند همین است، اینکه تعصب فردی عادی امری شخصی است و افراد کمی در مورد این طرفداری واکنش نشان می دهند، شاید در جمعی دوستانه بحثی رخ دهد و هر فرد طرف تیم مورد علاقه خود را بگیرد، اما گزارشگر برای این فعالیت می کند که فارغ از تعصبات و مسائل شخصی بازی را گزارش کند و هر چه بیشتر بر جذابیت بازی بیفزاید، علت اینکه عادل فردوسی پور گزارش گر محبوبی است این است که متفاوت و با لحنی خاص و دلنشین گزارش می کند، واهمه ای از طرح موضوعات ندارد، دایره اطلاعات وسیعی دارد و سعی می کند بیشترین جذابیت را به بازی بدهد، بدون اینکه توجهی به این موضوعات داشته باشد که تیم مورد علاقه اش برده یا باخته، خوب بازی می کند یا بد.
در فینال لیگ قهرمانان بارسلونا تیکی تاکای خود را بازی کرد و منچستریونایتد هم نتوانست با توجه به داشته های خود جلوی شکست آن را بگیرد و باخت. اما آیا اینکه 90 دقیقه گزارشگر از بزرگی بارسلونا بگوید و به این موضوع تاکید کند که منچستر باید افتخار کند که کم گل خورده در راستای بازی خوب بارسلونا بود؟ آیا تکرار این مسائل در 90 دقیقه باعث دلزدگی تماشگر تلویزیونی ولو اینکه طرفدار منچستریونایتد نباشد نخواهد شد؟ ولو اینکه طرفدارانی از بارسلونا را می شناسم که نسبت به این نوع گزارش کاملا یک طرفه واکنش نشان داده و از آن انتقاد کردند.
گزارشگر باید سعی کند بازی را گزارش کند و با لحن، صدا و نوع کلام خود بازی را تماشایی تر کند نه اینکه دائما از یک تیم تعریف کند و تیم حریف را کوچک بشمرد. نوع گزارش میرازیی مرا به این فکر برد که شاید ایالت کاتالونیا به تازگی به ایران ملحق شده و شهر منچستر مربوط به بحرین یا امارات است که این گونه جانبدارانه گزارش می کند.ارائه آمار و گفتن این موضوع که بارسلونا حاکم بازی بوده است و کاملا درست است اما اینکه تمام تیم منچستریونایتد را کوچک جلوه داد و تیم حریف را دست نیافتی دانست و تمام بازی به این دو موضوع از طرق مختلف اشاره و تاکید داشت باعث می شود صدای تلویزیون به حالت قطع برود و بازی در سکوت تماشا شود.
تلویزیون و میکروفن گزارشگری، نه برای ارائه علایق شخصی که برای جذب مخاطب است، پس اینکه گزارش گر به قول آقای بیداری تحت تاثیر و هیجان زده از بازی بارسلونا بوده و این چنین این اثر را در گزارش خود داخل می کند نشان می دهد که تعریف درستی از جایگاه خود ندارد، مزدک میرزایی به عنوان گزارشگر با  مخاطب عادی فوتبال باید این تفاوت را داشته باشد، کنترل احساسات و تعصبات در حین گزارش برای مخاطبان، وگرنه بسیاری که صدای خوبی دارند و فوتبال را پیگیری می کنند می توانند به عنوان گزارشگر استخدام شده و هر بازی را متاثر از تیم مورد علاقه خود گزارش کنند.